Эвалюцыя прылад працы, тэхналогіі з

Эвалюцыя прылад працы, тэхналогіі зямляробства і жывёлагадоўлі выклікала глыбокія перамены ў жыцці зямель і ў грамадскім ладзе, якасны пераход ад родавага ладу да сельскай суседскай абшчыны. Падзел працы падарваў калектыўны характар вытворчасці і прысваення, на чым грунтавалася першабытнаабшчыннае грамадства, адкрыў для пэўных асоб магчымасць прысваення прыбавачнага прадукту і абмену паміж імі. Усё гэта прывяло да ўтварэння класаў і дзяржаў.
У гэты час на якасна новую ступень уздымаюцца абмен і гандаль. У якасці абменнага эквіваленту ўсходнія славяне ўсё часцей выкарыстоўвалі буйную рагатую жывёлу.
У IX–XII1 ст. гаспадарчая дзейнасць людзей на тэрыторыі Беларусі характарызавалася перш за ўсё нараджэннем і суіснаваннем шматукладнай эканомікі. Тут ужжываліся і перапляталіся два асноўныя сацыяльна – эканамічныя ўклады: родаплемянны і феадальны.

Яшчэ да заклікання да ўлады князёў-варагаў на тэрыторыі сучаснай Беларусі пачалі складацца воласці-княствы, якія ўзначальваліся князямі, выхадцамі з мясцовай знаці. Першымі і найбольш ма-гутнымі ўсходнеславянскімі княствамі былі Полацкае (IX–XIII ст.), Тураўскае (X–XI ст.). Ім падпарадкоўваліся як васалы больш дробныя княствы, якія ўзніклі на працягу ранняга сярэднявечча на тэрыторыі Беларусі: Менскае, Віцебскае, Друцкае, Ізяслаўскае, Пінскае, Клецкае і інш.
Вярхоўным уласнікам зямлі быў князь. Ён збіраў са сваёй дружынай рэнту – даніну шляхам палюддзя, якая адначасова была першай формай дзяржаўнага падатку на ўтрыманне органаў княжацкай улады.
Сацыяльная структура і грамадскі лад княстваў адпавядалі раннефеадальнаму ўзроўню развіцця. Верхні пласт грамадства складалі князі, баяры, старэйшыя і малодшыя дружыны, духавенства. Разам з феадаламі і феадальна залежным насельніцтвам існавалі рабы (халопы, чэлядзь нявольная), свабодныя гарадскія жыхары і сяляне-даннікі. З канца X і асабліва XI ст. ішоў працэс росту колькасці буйных феадалаў і плошчаў іх уладанняў. Значныя зямельныя ўгоддзі феадалаў апра-цоўваліся феадальна-залежнымі людзьмі і часткова рабамі. Усталяваліся наступныя формы феадальнага землеўладання: вотчыннае з правам продажу, раздела і перадачы па спадчыне ад бацькі да сына; памеснае з правам часовага карыстання за службу ў князя.

Развіццё палітычнага ладу дзяржаў-княстваў найбольш наглядна можна прасачыць на прыкладзе Полацкага княства, на тэрыторыі якога жыло крывічскае і дрыгавічскае насельніцтва. Першы полацкі князь, імя якога вядома з летапісаў – Рагвалод. Пры Уладзіміры Святаславічы Полацкае княства гвалтоўна ўключана ў 980 г. у Кіеўскую дзяржаву. Выключнае значэнне ў палітычным і гаспадарчым жыцці Полаччыны мелі вечавы лад – гарадское самакіраванне, епіскап. Гісторыя Полацкай зямлі XI–XII ст. – гэта перыяд пашырэння яе тэрыторыі. Полацкае княства вымушана было адстойваць сваю самастойнасць ва ўмовах пастаяннага саперніц-тва з Кіевам і Вялікім Ноўгарадам.
Тураў даволі рана трапіў у сферу інтарэсаў Кіева і страціў незалежнасць. З канца X ст. на княжанне ў Тураў пасылалі старэйшых сыноў кіеўскага князя. У 50-я гг. XII ст. у Тураве ўсталявалася самастойная княжацкая дынастыя.
Вышэйшую ўладу ў дзяржавах-княствах у IX–XII стст. на тэрыторыі Беларусі ажыццяўлялі князь, рада князя, веча. Функцыі органаў кіравання выконвалі службовыя асобы: пасаднік, тысяцкі, падвойскі, ключнік і інш.
Аб існаванні пасадніка ў Полацку звестак няма, а ў Тураве, паводле Іпацьеўскага летапісу, у сярэдзіне XII ст. знаходзіліся аднача-сова і князь, і пасаднік. У ХІІ – першай палове ХІІІ ст. Полацкая, Тураўская землі і іншыя дзяржаўныя ўтварэнні на тэрыторыі Беларусі перажылі этап феадальнай раздробленасці.

Результаты (русский) 1:

Эволюция орудий труда, технологии зямляробства и животноводства вызвала глубокие перемены в жизни земель и в общественном строе, качественный переход от родового строя к сельскому соседской общины. Разделение труда взорвал коллективный характер производства и присвоения, на чем основывалась первобытнообщинного общества, открыл для определенных лиц возможность присвоения прибавочного продукта и обмена между ними. Все это привело к образованию классов и государств.
В это время на качественно новую ступень поднимаются обмен и торговлю. В качестве обменного эквивалента восточные славяне все чаще использовали крупный рогатый скот.
В IX-XII1 в. хозяйственная деятельность людей на территории Беларуси характеризовалась прежде всего рождением и сосуществованием многоукладной экономики. Здесь ужжывалися и переплетались два основных социально - экономические уклады: родоплеменных и феодальных. Еще до призывом к власти князей-варягов на территории современной Беларуси начали складываться волости-княжения, взначальвалися князьями, выходцами из местной знати. Первыми и наиболее ма-гутного восточнославянскими княжествами были Полоцкое (IX-XIII вв.), Туровское (X-XI вв.). Им подчинялись как вассалы более мелкие княжества, возникшие в течение раннего средневековья на территории Беларуси: Минское, Витебское, Друцкое, Изяславское, Пинское, Клецкое и др. Верховным собственником земли был князь. Он собирал со своей дружиной ренту - дань путем полюдьем, которая одновременно была первой формой государственного налога на содержание органов княжеской власти. Социальная структура и общественный строй княжеств соответствовали раннефеодальных уровня развития. Верхний слой общества составляли князья, бояре, старшие и младшие дружины, духовенство. Вместе с феодалами и феодально зависимым населением существовали рабы (холопы, челядь невольная), свободные городские жители и крестьяне-данники. С конца X и особенно XI в. шел процесс роста количества крупных феодалов и площадей их владений. Значительные земельные угодья феодалов обра-цоввалися феодально-зависимыми людьми и частично рабами. Установились следующие формы феодального землевладения: вотчинное с правом продажи, раздела и передачи по наследству от отца к сыну; поместное с правом временного пользования за службу у князя. Развитие политического строя государств-княжеств наиболее наглядно можно проследить на примере Полоцкого княжества, на территории которого жило крывичскае и дрыгавичскае населения. Первый полоцкий князь, имя которого известно из летописей - Рогволод. При Владимире Святаславичы Полоцкое княжество насильственно включена в 980 г. в Киевскую державу. Исключительное значение в политической и хозяйственной жизни Полотчины имели вечевой строй - городское самоуправление, епископ. История Полоцкой земли XI-XII в. - Это период расширения ее территории. Полоцкое княжество вынуждено было отстаивать свою самостоятельность в условиях постоянного соперниц-тельства с Киевом и Великим Новгородом. Туров довольно рано попал в сферу интересов Киева и потерял независимость. С конца X в. на княжение в Туров посылали старших сыновей киевского князя. В 50-е гг. XII в. в Турове установилась самостоятельная княжеская династия. Высшую власть в государствах-княжествах в IX-XII вв. на территории Беларуси осуществляли князь, совет князя, вече. Функции органов управления выполняли должностные лица: посадник, тысяцкий, Подвойского, ключарь и др. О существовании посадника в Полоцке сведений нет, а в Турове, по Ипатьевской летописи, в ​​середине XII в. находились одновременно в-сова и князь, и посадник. В XII - первой половине XIII в. Полоцкая, Туровская земли и другие государственные образования на территории Беларуси пережили этап феодальной раздробленности.